17. yüzyil Ispanya'sinda edebiyat düskünü bir maceraperest; günümüzdeyse klasiklesmis bir yazar: Miguel de Cervantes Saavedra. Ispanyol donanmasina katilip Kibris'ta, Inebahti'da, Tunus'ta, Navarin'de savasti. Bes yil Cezayir'de esir hayati yasadi. Ülkesinde resmi görevler üstlendi ve yolsuzluk, cinayet gibi gerekçelerle defalarca hapse girdi çikti. Her sey edebiyat içindi; onca serüvenden sonra tüm zamanlarin en ünlü hayalperesti La Manchali Don Kisot'u yazdi. Nesli tükenmis sövalyelere özenip hayallerinde kurdugu dünyada yasayan Don Kisot, umutsuz bir kahramanlikla, yel degirmenlerini devlestiren aptallik arasinda bir simge günümüz dünyasinda. Tipki usagi Sanco Panza'nin pratik ve gerçekçi halkin simgesi oldugu gibi...
Birinci bölümü 1605 yilinda yayimlanan Ispanyol edebiyatinin bu basyapiti, yayimlandigi günden beri pek çok dile çevrildi, defalarca basildi.Ömrünün son yillarinda da olsa, Dön Kisot sayesinde istedigi un, sayginlik ve paraya kavusan Cervantes öldügünde modern romanin ilk kilometre taslarindan birini diktigini bilmiyordur. Çok farkli ulusal edebiyatlarin çok farkli yazar, elestirmen ve okurlari Don Kisot'u modern edebiyatin baslangiç noktasi ve kutsal kitabi olarak degerlendirirler. Don Kisot'un üç tek tanrili dinin kutsal kitaplarindan sonra gelmis geçmis en çok okunan kitabi olmasi da bu degerlendirmenin hakliligini kanitlar. Günümüzde onun yalnizca ilk modern roman degil, ayni zamanda ilk post-modern roman oldugunu iddia edenler de var.
Bu kuskusuz tartismaya açik bir konudur; ancak bu iddianin kesin olarak gösterdigi, modern zamanlari yararak gelen muhtesem Don Kisot'un tam 400 yil önce su siralarda yayinlandigindan beri güncelliginden hiçbir sey kaybetmemis oldugudur. Belki de bu yitmezligin, bitmezligin sirri bir baska edebiyat olumsuzunun, Dostoyevski'nin su sözlerinin altinda bir yerlerdedir: "Don Kisot, insan düsüncesinin en son ve en büyük sözü, insanin ifade edebilecegi en aci ironidir"
Senyor Kesada'nin tatli delilikleri:
Köyün satosu bir tepe üstünde yükseliyordu. Berber ile papaz o sabah bu tepenin eteginde karsilastilar; hem birbirlerini görmekten, hem de bu taze ve parlak sabahtan dogan sevinçle uzun uzun birbirlerinin elini siktilar, Ispanya kirlari, göz alabildigine günesin altina serilip gidiyordu. Gökyüzünde en güzel yaz günlerinin derin ve temiz maviligi vardi. Her sey göze hos görünüyor, her sey derin bir yasama sevinci ve tatliligi ile dolup tasiyordu.
Bununla beraber papaz düsünceli görünmekte idi.
Berber:
- Dostumuz Senyor Kesada ne halde? diye sordu. Papaz cenazeden döner gibi bir çehre ile içini çekerek cevap verdi:
- Nasil istemezseniz öyle. Ben simdi satodan geliyorum. Dostumuza o ugursuz kitaplari bir parça birakip kirlara çikmasi için yalvardim. Ha ona nasihat vermissin, ha bir disi katira !
Berber basini iki yana sallayarak:
- Dogru, dedi, onunki si bal gibi delilik! O sövalye romanlari yazmakla vakitlerini geçiren asagilik yazicilarin ettigini bulacak.
